Anne babanın evlatlar arasında ayrım yapması neden olur? Ayrımcılık yapan ailelerin davranışları nasıl okunmalı? Peki çocuklar bu durumlarda nasıl davranmalıdır?
Evlat ayrımı yapan anne babaya nasıl davranmalı rehber desteği alınmalı mı? Psikolojik açıdan nasıl değerlendirilmeli, önerileri keşfet.
İçindekiler
Ailelerin Evlat Ayrımı Yapması Neden?
Anne babanın evlatlar arasında ayrım yapması Türk toplumunda çoğu ailede görülmektedir. Kimisi ilk göz ağrım der, kimisi son göz ağrım. Çoğu zaman güzel olan çocuğa, çoğu zaman zeki olan çocuğa, çoğu zaman da çok para kazanan çocuğa karşı ayrımlar genellikle yapılmaktadır.
Ancak bu ayrımlar büyüdükleri zaman değil daha çocuk yaşlardan itibaren başlar. Bazı durumlarda ayrım yapılması gereklidir. Örneğin engelli ve fiziksel desteğe ihtiyacı olan bazı çocuklara daha özel davranılması gerekmektedir.
Ancak normal şartlarda dünyaya getirilen her çocuğa aynı derecede ve eşit davranılması önem taşıyor. Zira o çocuk yetişkin hale geldiğinde çevresine dengeli ve insanlara karşı aynı mesafede davranmasını da genellikle çocuk yaşlarda aldığı eğitim ve ailesinden gördüğü ilgiye bağlı olarak gerçekleşir.
Türk toplumunda genellikle erkek çocuklara özenle davranırdı ancak son yıllarda bu biraz daha aşılmaya başlanmıştır. Bazı inanışlar var da ki evlatları arasında ayrım yapan anne-baba cennet kokusunu alamaz gibi bazı şeyler inanışlar söyler. Ancak bunları destekleyen ayetlerden bahsetmek çok mümkün değildir. Nitekim Kuran’da bazı ayrım ayetleri vardır. Onlar şöyledir, özellikle inançlarınızla dalga geçen, inançlarınızı değiştirmeye çalışan ya da sizin inancınızda olmayan kişilerin hakaret ettiği veya sizi kışkırttığı ortamlarda, yüz çevirin.
Şayet çocuklar arasında da bazı konularda ayrım yapılması makul karşılanır. Ailesine anne babasına karşı saygısız davranan hakaret eden çocuklara davranılması gerektiği gibi davranma önem taşımaktadır.
İslamiyette Ayrım Günah mı?
Evlat ayrımı yapan anne babaya sözler için psikologlar, psikiyatrlar veya öne çıkan tarihsel kişiliklerin bazı ifadeleri bulunmaktadır. Peki İslamiyet’e bunun bakış açısı nasıldır? İslamiyet’te çocuklar arasında ayrım yapmak günah mıdır? İslamiyet, aile bireylerinin tamamına eşit davranılmasını gerektirir.
Zira çocukların anne ve babalarına çok saygılı davranması gerektiği konularla alakalı bizzat ayetler vardır ancak. Bunun yanı sıra Peygamberlere bizzat indirilen ve himayesinde olan kişilere adil davranmaları, eşit haklar verilmeleri konusunda da bazı ayetler vardır.
Anne babanın evlatlar arasında ayrım yapması psikolojik açıdan çok normal değildir. Özellikle çocuklar arasında yarış yaptırmak, kıyaslamak hem aile bireyleri hem de ve farklı çocuklar arkadaşları arasında kıyaslamak son derece yanlıştır.
Eğitim dönemindeki çocuklardan bir tanesi daha zeki veya daha çok ders çalışıyor olmaktadır. Buna örnek vermek, kıyaslamak o çocuğun derslere olan ilgisini, eğitime okula olan ilgisini tamamen yok eder. Zira bazı çocuklar karakteristik özellikleri nedeniyle yarış yapılmaktan kıyaslanmaktan ve başkalarıyla denk tutulmaktan hoşlanmaz.
Aynı zamanda çocuklar arasında ayrım yapılması o çocuğun aileden uzaklaşmasına neden olur. Sevgisizlik, ilgisizlik ve bunların eşit şekilde dağıtılmaması çocuğun farklı bireylere ailesi olarak sahiplenmesini veya kendi başına bir aile olmasına neden olur.
Anne Babaların Ayrımı Nasıl Önlenir?
Anne babanın evlatlar arasında ayrım yapması genellikle bilinçsiz topluluklarda görünür. Ayrıca yeterince sosyo- kültürel açıdan gelişmemiş anne ve babalarda görülen bir durumdur. Çoğu zaman çocuklar arasında güzellik, çirkinlik bile onların ayrım yapılarak sevilmesinin neden olur.
Çok ilginçtir ki yapılan bazı çalışmalar ikiz çocuklar arasında dahi ayrımlar yapıldığını gösterilmiştir. İkisi de birbirinin aynısı olan fiziksel farklılıkları olmayan çocuklar arasında bile bazen davranışlarda değişiklik bulunmaktadır. Tamamen adil davranmayan çocuğun karakterinde değişikliklere yol açar. Ruhu örselenir, sevgisiz hissettiği için daha sahte davranmaktadır veya ailesine karşı yeterince açık net ve samimi davranmaz.
Evlat ayrımı yapan anneye nasıl davranmalı, bu durum nasıl düzeltilir? Öncelikle annenin neden ayrım yaptığına dair gözlemleme yapılmalıdır. Erkek çocuğuna düşkünlük Türk toplumunda geleneksel bir özellik olduğunu söylemiştik. Bazı insanların soyunun devam etmesi için erkek çocuklarının istediklerini, bazı erkeklerin de sadece göç güç gösterisi olarak erkek çocuktan yana oldukları bilinmektedir.
Ancak böyle olduğu zaman o erkekler genellikle büyüdükleri zaman daha kadınlara yeterince saygılı davranmıyor veya psikolojik açıdan çok sağlıklı olamayabiliyorlar. Zira el bebek gül bebek yetiştirilen çocukların ileride yaşayacakları zorluklarda nasıl davranacakları çok bilinmiyor. Oysaki ayrım yapılan ötekileştirilen çocuklar, genellikle daha güçlü oluyorlar. Zira daha çocuk yaşlardan itibaren kendilerinin sevgi ve şefkat ihtiyaçlarını gidermeyi öğrenmiş olurlar.
Çocuklarında Ayrım Yapan Anneler Kötü mü?
Annem evlat ayrımı yapıyor beni sevmesi için ne yapabilirim? Gibi soruları olan çok sayıda birey bulunmaktadır. Peki çocuklar arasında ayrım yapan anneler gerçekten kötü müdür? Çocuklarını ayırarak seven babalar gerçekten kötü müdür? Bunun için her aileyi, her aile bireyine ayrı ayrı değerlendirmek gerekiyor.
Anne babanın evlatlar arasında ayrım yapması psikolojik bir durumdur. Bu tarz durumlarda hem çocukların terapi niteliğinde destek alması gerekir. Hem de ailelerin daha adil davranmaları için psikolojik destek alması gereklidir. Şayet aile bağlarının güçlendirilmesi ve daha sağlıklı topluluklarının oluşturulma isteniyorsa sorun belirlenmeli, çekirdek ailenin davranışları incelenmeli ve buna göre terapiler uygulanmalıdır. Özellikle bilişsel davranışçı terapi yöntemleriyle bu sorunlar giderilmektedir. Kötü davranışlar yerine alışkanlığa dönüştürerek iyi davranışlar yapılandırılmaktadır.
Evlatlarınız arasında ayrım yapmayın hadis ve dini kaynaklar bulunmaktadır. Aile, çocuklar arasındaki ayrımlarla alakalı Yusuf suresinden bahsedebiliriz. Güzel bir örnektir. Zira Yusuf’u kuyuya atan kardeşleri tamamen Yusuf’a olan kıskançlıklarından bunu yapmışlardır. Babasının Yusuf’a olan düşkünlüğü böyle bir kötü olayın yaşanmasına neden olmuştur.
Yusuf’un dillere destan güzelliği, muazzam insani karakteri nedeniyle kardeşleri de olsa ona isteyerek kötülük yapmışlar. Ve bu kötü duygularıyla ölüme terk etmişlerdir. Dolayısıyla bazı ayetlerden yola çıkarak anne babanın veya çocuklarının arasında ayrım yapılmaması gerektiği bilinmektedir.
Buna en güzel örnek de Mevlana’dır. Bir oğlu muazzam kalitede bir insan, diğer çocuğu kötü bir karakter örneği sunmuştur. Ancak Mevlana Celalettin Rumi her 2 evladına eşit mesafede davranmıştır. İkisine de adil davrandığı için tüm insanlığa örnek olmuştur.
Ayrımlar İçin Ayetler Ne Diyor?
Anne babanın evlatlar arasında ayrım yapması hakkında net bir ayet bulunmuyor. Ancak Allah’ın sıfatlarını örnek alması gerektiği söylenir.
Onlara saygılı davranışlarda bulunması gerektiği söyleniyor. Her bireyin anne babasının bir üst yaşamlarda veya diğer yaşamlarda hangi rollerde olduğunun bilinmesi gibi karma ve psişik konularda özellikle incelenmelidir.
Evlatlar arasında adaletsizlik ayet olarak Enfal Suresi, 28. ayet: Bilin ki, mallarınız ve çocuklarınız ancak bir fitnedir (imtihan konusudur.) Allah yanında ise büyük bir mükafat vardır denir.
Evlatlar arasında ayrım yapmak ayet konusunda ayrıca Adaletin olmadığı yerde zulüm hakim olur ve “Allah, zalimleri sevmez” (Âli İmrân, 3/57 ayetinden bahsedebiliriz.
